Toyota hôm 3/6 cho biết đã dừng xuất xưởng ba mẫu xe sau khi ghi nhận việc không tuân thủ quy định chứng nhận sản xuất của chính phủ nước này. Honda, Mazda, Suzuki và Yamaha cũng làm tương tự.
Tổng cộng có 38 mẫu xe, trong đó có 6 mẫu vẫn đang được bán trên thị trường và 32 mẫu đã dừng sản xuất, của 5 công ty bị phát hiện không tuân thủ quy trình thử nghiệm theo tiêu chuẩn của chính phủ Nhật (Ảnh minh họa: AFP).
Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản đã yêu cầu các công ty nói trên dừng giao một số xe cho khách hàng trong nước sau khi ghi nhận việc không tuân thủ quy trình chuẩn về việc cấp chứng nhận cho xe xuất xưởng.
Nhà xưởng của các hãng trên cũng sẽ bị kiểm tra.
Việc này bị phát hiện sau khi Bộ Giao thông Nhật Bản yêu cầu 85 nhà sản xuất ô tô và cung cấp phụ tùng báo cáo các vi phạm liên quan tới quy trình cấp chứng nhận để xe có thể xuất xưởng. Yêu cầu này xuất phát từ vụ bê bối thử nghiệm an toàn của Daihatsu, thương hiệu thuộc tập đoàn Toyota.
Hồi tháng 12 năm ngoái, Daihatsu thừa nhận đã can thiệp vào quá trình thử nghiệm xe ít nhất là từ năm 1989 và đã dừng toàn bộ hoạt động tại nhà máy. Việc giao xe được nối lại từ tháng 5 năm nay, sau khi chính phủ Nhật Bản dỡ bỏ lệnh cấm.
Tuy nhiên, Daihatsu hiện tại không nằm trong số các công ty có liên quan tới sự việc lần này.
"Thực sự đáng tiếc khi có thêm những hành vi sai trái khác bị phát hiện", tuyên bố hôm 3/6 từ Bộ Giao thông Nhật Bản cho biết. "Những việc này làm suy giảm lòng tin của người dùng và làm chấn động hệ thống chứng nhận phương tiện giao thông".
Toyota cho biết sẽ dừng xuất xưởng, xuất kho xe Corolla Fielder, Corolla Axio và Yaris Cross (bản nội địa Nhật Bản), sau khi báo cáo dữ liệu không đầy đủ trong các cuộc thử nghiệm bảo vệ người đi bộ và người ngồi trong xe.
Mẫu Yaris Cross liên quan tới bê bối này là xe do Toyota tự phát triển, dùng nền tảng khung gầm TNGA-B, được bán ở thị trường Nhật và châu Âu. Dù cùng tên, nhưng mẫu Yaris Cross này hoàn toàn không liên quan tới mẫu Yaris Cross bán ở thị trường Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
Tiêu chuẩn của doanh nghiệp cao hơn tiêu chuẩn nhà nước?
Nhà sản xuất ô tô lớn nhất Nhật Bản và là nhà sản xuất ô tô lớn thứ hai thế giới cho biết các đợt rà soát nội bộ cũng đã phát hiện 4 mẫu xe khác (hiện không còn sản xuất) được thử nghiệm an toàn bằng các phương pháp JNCAP khác với tiêu chuẩn của chính phủ nước này.
Trong buổi họp báo, chủ tịch Akio Toyoda của Toyota đã xin lỗi khách hàng nhưng khẳng định rằng các mẫu xe đạt tiêu chuẩn về mặt pháp lý.
"Các mẫu xe đã được sản xuất và bán ra thị trường mà không qua quy trình chứng nhận đúng chuẩn. Tôi thực sự xin lỗi", ông Toyoda nói.
Tuy nhiên, tình huống của Toyota rất khác những gian lận của Daihatsu. Một số dữ liệu thử nghiệm của Toyota gửi lên chính phủ Nhật sử dụng các tiêu chuẩn cao hơn mức cần thiết.
Ví dụ, khi thử nghiệm va chạm với người đi bộ cho mẫu Corolla Fielder (wagon) và Corolla Axio (sedan), Toyota đã sử dụng góc va chạm 65 độ theo tiêu chuẩn JNCAP, trong khi quy định của chính phủ Nhật là góc va chạm chỉ 50 độ.
Khi thử nghiệm mẫu Crown và Sienta về nguy cơ rò rỉ nhiên liệu khi xe bị đâm từ phía sau, Toyota đã dùng xe đẩy 1.800kg, nặng hơn nhiều so với tiêu chuẩn chỉ 1.100kg của MLIT.
JNCAP, giống như NCAP, là tiêu chuẩn thử nghiệm va chạm tự nguyện. Tuy nhiên, để đáp ứng được cả tiêu chuẩn tự nguyện JNCP và tiêu chuẩn bắt buộc MLIT, hãng phải thực hiện ít nhất hai bài thử nghiệm. Các kỹ sư của Toyota đã không có đủ thời gian làm như vậy và chỉ nộp dữ liệu thu được từ thử nghiệm theo tiêu chuẩn cao hơn.
Các kỹ sư Toyota phải tiến hành thử nghiệm để xuất xưởng khoảng 50 đầu xe mỗi năm và đã nộp hơn 7.000 báo cáo trong 10 năm qua.
Hàng chục mẫu xe của Honda, Mazda và Suzuki cũng liên quan
Trong số những thương hiệu Nhật Bản xuất hiện các bất thường liên quan đến hồ sơ kiểm định kiểu loại sản phẩm, Honda đang là cái tên có nhiều mẫu bị ảnh hưởng nhất.
Honda cho biết đã phát hiện việc nhập dữ liệu không chính xác vào các bài kiểm tra liên quan tới tiếng ồn và công suất động cơ của 22 mẫu xe đã bán ra thị trường, trong đó có Fit, CR-Z, Accord...
Tuy nhiên, công ty cũng khẳng định rằng các xe an toàn và đã đạt tiêu chuẩn chất lượng của doanh nghiệp; các mẫu xe hiện tại không bị ảnh hưởng.
Trong khi đó, Mazda tiết lộ rằng phần mềm điều khiển động cơ các xe MX-5 RF và Mazda2 đã được viết lại trong cuộc thử nghiệm chính thức. Công ty cũng đã thử nghiệm các mẫu Atenza/Mazda6 và Axela (đã ngừng sản xuất) không đúng theo tiêu chuẩn nhà nước, nhưng khẳng định rằng các xe đều đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn.
Về phần Suzuki, bê bối thử nghiệm chỉ liên quan tới duy nhất mẫu Alto được sản xuất trong thời gian từ năm 2014 đến 2017.
Nhắn tin 
