Vì sao vô-lăng ôtô lại có kích thước khác nhau?

Vô-lăng là bộ phận truyền tải ý muốn của tài xế tới bánh xe về việc rẽ hướng như thế nào, góc lái nhiều hay ít. Ở thời sơ khai của ngành công nghiệp ôtô, khi hệ thống lái chưa có trợ lực thuỷ lực và điện như hiện nay, việc vần vô-lăng là một thách thức không nhỏ với tài xế vì lực tác động của trọng lượng xe, ma sát của lốp khiến vô-lăng rất nặng.

Cũng bởi lý do này, xe càng to, càng nặng thì càng cần một vô-lăng to, theo nguyên lý cơ bản của vật lý là cánh tay đòn càng dài thì lực tác động càng lớn. Nhưng vô-lăng không thể quá to, vì kích thước cơ thể con người là có hạn. Một chiếc vô-lăng phải đảm bảo hai yếu tố, đủ to để người lái dùng lực nhỏ nhất và phải vừa đủ với sải tay của con người.

Một công thức cơ bản là đường kính vô-lăng không lớn hơn so với chiều rộng vai người. Bởi lẽ, khi hai tay dang rộng bằng vai để vần vô-lăng thì đó cũng là tư thế nằm trong giới hạn dễ chịu của cơ thể. Xe càng nhỏ, đường kính vô-lăng càng nhỏ.

Một yếu tố khác ngoài đường kính là chu vi vành vô-lăng. Vành vô-lăng phải không quá to, không quá nhỏ để vừa với nắm tay của số đông người trưởng thành.

Phần đường kính sẽ đo từ hai mép ngoài cùng của vô-lăng. Và kích thước vô-lăng thường cân xứng với kích thước của bánh xe. Bánh xe càng lớn, vô-lăng cũng lớn hơn. Và thường thì vô-lăng lớn hơn, tốc độ quay sẽ chậm hơn.

Ngày nay, khi xe đã có trợ lực, tay lái trở nên nhẹ nhàng hơn rất nhiều, chỉ cần một tay cũng có thể xoay dễ dàng, các kích thước của vô-lăng vì thế cũng dần được thu gọn. Hiện đường kính trung bình của vô-lăng thường từ 35-43 cm, trong khi chu vi vành vô-lăng sẽ khoảng 7-11 cm. Các mẫu xe khác nhau cũng có vô-lăng với kích thước khác nhau. Dưới đây là 10 mẫu xe phổ biến tại Mỹ kèm kích thước vô-lăng.

Không phải vô-lăng nào cũng có thể lắp vào mọi mẫu xe khác nhau. Mỗi vô-lăng thường đi với trụ lái riêng. Cấu trúc trụ lái lại phụ thuộc vào mỗi mẫu xe, với những chiếc bu-lông được làm để vừa với vô-lăng riêng.

Tuy nhiên, theo Adjust My Car, vẫn có thể thay vô-lăng do nhiều người thích sử dụng loại khác so với thiết kế nguyên bản, và thường có kích thước nhỏ hơn. Trên thị trường có nhiều mẫu vô-lăng của các hãng thuộc bên thứ ba sản xuất, với tiêu chuẩn phù hợp với những mẫu xe phổ biến hiện nay tùy theo nhu cầu thực tế. Thậm chí, nhiều mẫu vô-lăng không chính hãng còn có bộ chuyển đổi (adapter), giúp lắp đặt trên gần như bất cứ mẫu xe nào.

Cũng bởi kích thước bàn tay của mỗi người không giống nhau nên vành vô-lăng có thể không vừa tay với nhiều người, đặc biệt là những người có tầm vóc lớn, bàn tay to. Để tăng kích thước vành vô-lăng, nhiều người chọn cách bọc vô-lăng. Các chuyên gia lái xe khuyên nếu phải bọc vô-lăng, không nên sử dụng chiếc áo bọc vì dễ bị tuột, lại quá dày, có thể gây nguy hiểm khi thao tác. Cách tốt nhất là bọc loại sát vành tay lái, như một lớp quấn bên ngoài, ăn sát vào vành vô-lăng, chứ không phải một "chiếc áo hở".

Mỹ Anh