Toyota rơi vào tình trạng bất thường khi phải từ chối nhu cầu của khách hàng đối với một nửa số mẫu xe chủ đạo tại Nhật Bản do sản xuất không đủ đáp ứng số đơn hàng đã có. Nguyên nhân do những kìm hãm từ chuỗi cung ứng vẫn "ngoan cố" từ thời đại dịch.
Nikkei hỏi nhiều đại lý Toyota về tình trạng bán hàng của 20 mẫu xe bán chạy nhất. Các đơn hàng không còn được hãng tiếp nhận, như với mẫu minivan Alphard là từ giữa tháng 11. Toyota cũng dừng nhận đơn với Land Cruiser 300 do lo ngại quá tải.
Với Alphard, thời điểm hãng hạn chế đơn hàng khác nhau tùy đại lý, nhưng bắt đầu bị siết chặt từ khoảng đầu tháng 7. Việc bán hàng với một số mẫu xe, như Harrier và Corolla Cross, không bị ảnh hưởng.
Tác động có thể nhìn thấy rõ từ biến động doanh số của Toyota. Trong các tháng 4-10, doanh số đặc biệt giảm trong tháng 8.
Phần lớn các hãng xe khác không gặp vấn đề như Toyota. Một số yếu tố chính giải thích cho tình hình hiện nay đối với hãng Nhật.
Đầu tiên, nhu cầu đang vượt sản lượng. Toyota đã tăng dự báo sản lượng nội địa năm tài chính 2023 với cả Toyota và thương hiệu con Lexus lên 90.000 xe, ở mức 3,34 triệu xe , cao hơn so với 3,3 triệu xe hãng từng dự báo vào năm tài chính 2019 trước khi đại dịch xảy ra.
Doanh số nội địa trong tháng 10 tăng 18% so với cùng kỳ năm trước, với 133.996 xe, cũng là tháng thứ 10 tăng liên tiếp.
Thị phần của Toyota ở Nhật trong quý III tăng và đạt hơn 50%, theo Hiệp hội các đại lý ôtô Nhật Bản (JAMA).
Ngoài ra, Toyota có lượng đơn hàng tồn lớn. Trong hệ thống của Toyota, xe được sản xuất theo đơn hàng nhằm tối giản lượng tồn kho và sản phẩm dư thừa. Khi sản xuất giảm do thiếu chip, hãng vẫn nhận đơn đặt hàng. Đỉnh điểm, số đơn hàng đạt khoảng một triệu xe.
Một sự thay đổi mà Toyota thực hiện vào năm 2020 cũng có thể là nguyên nhân: tích hợp các kênh bán hàng. Các đại lý Toyota trước đây được chia thành 4 hạng, với một số mẫu xe chỉ có ở một số hạng đại lý. Nhưng giờ đây, bất cứ mẫu xe Toyota nào cũng có thể được mua ở bất cứ đại lý nào. Điều này dẫn đến "lượng đặt hàng dồn vào một số mẫu", và tỷ lệ hủy đơn cũng tăng.
Lúc này, đang có những dấu hiệu của sự cải thiện. Thời gian trung bình giao xe giảm, từ khoảng 6 tháng vào cuối 2022 xuống còn chưa đến 5 tháng hiện nay. Một số nguồn tin cho biết, thời gian giao xe còn có thể giảm, còn khoảng 4 tháng từ mùa xuân 2024.
Mỹ Anh